Zapasy kobiet

Czy zapasy to odpowiedni sport dla kobiet? To pytanie zadawano mi często jako trenerowi kadry kobiet. Tak, są odpowiednie, o ile uwzględnia się fakt, że są dla kobiet, że nie traktuje się ich jak mężczyzn. Mają opracowany inny program szkoleniowy, nie próbuje się ich przerabiać na "kobiecych Wrońskich".

Sport wyczynowy to miejsce dla wąskiej grupy ludzi. Największe szczyty zdobywa niewielu. Kobiety nie są wyjątkiem. Są inteligentne, pragną sukcesu, mają bardzo dużą motywację i wolę walki. Nie chcą być dobre, chcą być najlepsze. Taki sport jak zapasy spełnia ich oczekiwania, umożliwia uprawianie tej dyscypliny tym, które mają mniej więcej 175 cm wzrostu (norma dla modelek), 50 kg wagi i duże niebieskie oczy.

Kariera w tej dyscyplinie może trwać bardzo długo. Dziewczęta startują od 12 roku życia, a medale olimpijskie zdobywają niejednokrotnie 35-37-letnie zawodniczki.

Jest to sport, który zmusza do myślenia. Walki nie wygrywa się większym obwodem bicepsu, siłę można zmierzyć dynamometrem. W walce liczy się spryt, technika, inteligencja i tutaj kobiety okazują się doskonałe.

Kobiety z zapasów uczyniły widowisko. Na zapaśniczej macie przeznaczonej do niedawna dla mężczyzn pojawiły się kokardki, wstążeczki, kolorowe przepaski na włosach, łzy i uśmiechy. Eksponują swoje umiejętności, wdzięk, opalone, zadbane i wysportowane ciała. Kokietują widownię, powalają swoje przeciwniczki, śpiewają, krzyczą i płaczą z radości.

Kilka zdań o historii

Antyczna legenda głosi, że sztukę walki posiadała jako pierwsza Palaistra, córka Boga Hermesa. Kobiety i dziewczęta szlachetnie urodzone uczestniczyły w walkach podczas ceremonii sakralno-religijnych. W legendzie o Atlantydzie znajdujemy wzmianki o kobietach słynnych z waleczności. Kyrena, ukochana Apollona, potrafiła ponoć uchwytem za szyję powalić lwa. W męstwie i sile wyróżniały się zwłaszcza Spartanki. Sławny myśliciel Likurg "kazał ćwiczyć się dziewczynom w biegach, mocowaniu się i rzucie oszczepem", gdyż uważał, że stworzenia przez nie powite, lepiej się rozwijają. Ćwiczenia siłowe i walki dziewcząt, były powszechnie przyjętym obyczajem na wyspie Chios zamieszkałej przez ludność pochodzenia jońskiego. Ale istniały również regiony, gdzie kobietom zabroniono uprawiania ćwiczeń fizycznych. Współczesna historia zapasów kobiet ma swój początek w krajach skandynawskich w latach 80-tych XX wieku. Bardzo szybko moda ma "walczące" dziewczyny” trafiła na kontynent do Austrii, Niemiec i Francji. W tym samym czasie swoich sił na macie zaczęły próbować dziewczyny z USA i Kanady oraz kraju o wielkich tradycjach w tej dyscyplinie - Japonii. Początkowo rozgrywano nieoficjalne mecze i zawody międzynarodowe. Formalnie sport zapaśniczy kobiet został zaakceptowany przez Międzynarodową Federacją Zapaśniczą (FILA) w 1986 roku. W ten sposób walki zapaśnicze kobiet stały się pełnoprawną dyscypliną sportu.

Pierwsze oficjalne Mistrzostwa Świata Kobiet odbyły się w dniach 24-25.10.1987 roku w Lvenshog (Norwegia), uczestniczyło w nich 8 państw. Począwszy od pierwszych mistrzostw nastąpił dynamiczny rozwój tej dyscypliny sportu. Obecnie kobiety uprawiają zapasy na wszystkich kontynentach. W miarę wzrostu popularności tej dyscypliny sportu UWW (następca FILA) znacznie rozbudowało kalendarz imprez. Mistrzostwa kontynentów i świata rozgrywane są we wszystkich kategoriach wiekowych, a więc seniorkach, juniorkach i kadetkach. Ponad 30-letnie zmagania na matach całego świata mają swoje bohaterki, zawodniczki, które wielokrotnie stawały na najwyższym stopniu podium mistrzostw świata. Zdecydowanie najwybitniejszymi zawodniczkami świata są w chwili obecnej Japonki, Kaori Icho - 4-krotna złota medalistka IO oraz Saori Yochida, która zdobyła 3 złote medale olimpijskie i jeden srebrny. W swojej długiej karierze obydwie zawodniczki były również wielokrotnymi mistrzyniami świata.

Kilka informacji o treningu kobiet

Sport kobiet musi uwzględniać specyficzne metody i środki treningowe, które wynikają z różnic w budowie anatomicznej, cechach morfologicznych oraz psychicznych, występujących pomiędzy kobietami a mężczyznami. Urazy i kontuzje są najgorszą propagandą sportu, szczególnie nowe dyscypliny są zawsze dokładnie obserwowane. Pewne zalecenia i przeciwwskazania w treningu wynikają z tych właśnie przyczyn. Przeciwwskazania, szczególnie w początkowym okresie szkolenia, dotyczą głównie ćwiczeń siłowych, obciążających odcinek szyjny kręgosłupa.

W treningu technicznym przeciwwskazania dotyczą chwytów powodujących ucisk klatki piersiowej oraz kluczy na szyję (tzw. nelsonów).

Zalecenia dotyczą głównie ćwiczeń wzmacniających te grupy mięśniowe, stawy, których wymaga specyfika dyscypliny, a więc:

•             mięśnie szyi i karku

•             mięśni obręczy barkowej

•             mięśni brzucha i grzbietu

•             kończyn dolnych ze szczególnym  uwzględnieniem ćwiczeń profilaktycznych wzmacniających stawy skokowe i kolanowe.

Podczas treningu techniki zawodniczki, w miarę podnoszenia swojego poziomu, operują praktycznie tą samą techniką co mężczyźni.

Wysoki poziom siły i wytrzymałości jest niezbędny do osiągania wysokich wyników w zapasach kobiet. Moje ostatnie obserwację wskazują na wyraźny postęp w rozwoju tych cech u czołowych zawodniczek świata, a więc Japonek, Chinek, Amerykanek, Kanadyjek, Rosjanek.

Zapasy są dyscypliną, w której występuje bardzo wiele złożonych pod względem koordynacji ruchowej. Podczas walki nasza reakcja jest zależna od przeciwnika. Dlatego też bardzo ważnym elementem treningu zapaśniczego kobiet jest trening koordynacji ruchowej. W praktyce realizowany jest poprzez ćwiczenia akrobatyki, specjalistyczne ćwiczenia zapaśnicze, uproszczone gry sportowe, różnorodne gry i zabawy z mocowaniem. Nowym elementem, który wprowadziłem do treningu kobiet, jest aerobik. Tego rodzaju zajęcia przy muzyce, w znakomity sposób urozmaicają ciężki trening specjalistyczny, szczególnie w okresie bezpośredniego przygotowania do zawodów. Podczas wspólnych zgrupowań z reprezentantami innych państw, ten rodzaj zajęć cieszył się bardzo dużą popularnością i często był prowadzany na prośbę ćwiczących.

Zapasy, będące sportem walki bezpośredniej, wymagają specjalnych predyspozycji psychicznych. Bezpośredni kontakt z przeciwnikiem i świadomość czekającego wielkiego wysiłku powodują, że stres towarzyszy zawodniczkom tej dyscypliny przez całą karierę. Dlatego też, oprócz wrodzonych predyspozycji psychicznych, istotną rzeczą jest stworzenie komfortowych sytuacji startującym zawodniczkom, poprzez właściwe indywidualne postępowanie podczas zgrupowań, w czasie trwania zawodów oraz bezpośrednio przed walką.

Z moich wieloletnich doświadczeń w pracy z mężczyznami i kobietami w zapasach wynika, ze kobiety w większości przypadków są silniejsze psychicznie, bardziej odporne na ból i bardzo ambitne.

Jan Godlewski